میدیا و ڕاپرسی و ئاو و ئاش!
دانا تەیب مەنمی
ئەركی میدیای پرۆفێشناڵ لایەنگریی نییە، بەڵام نابێت لە مەسەلە نیشتیمانی و نەتەوەیی و چارەنووسسازەكاندا هیچ ڕۆڵێكی نەبێت و كوێرانە دوای وتەی سیاسییەكان بكەوێت. نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان، لە چلەی ماتەمینی عەزیز محەممەد، سكرتێری پێشووتری حیزبی شیوعی عێراق كە ئێوارەی دوێنێ لە هەولێر بەڕێوەچوو، ڕایگەیاند " دەزگاكانی ڕاگەیاندن لە هەرێمی كوردستان ئەركێكی نیشتمانیی گەورەیان لەسەر شانە كە دەبێ بە گیانێكی بەرپرسانە، كوردستانییان هانبدەن و گرنگیی سەركەوتنی ریفڕاندۆمیان بۆ روونبكەنەوە. نابێت راگەیاندن خەڵك لە ریفراندۆم سارد بكاتەوە.

زۆر بەداخەوە هەندێك لە دەزگاكانی راگەیاندن لە هەرێمی كوردستان رۆڵێكی زۆر خراپ دەگێڕن و بەو كارەی خۆیان ئاو بە ئاشی ناحەزانی كوردستاندا دەكەن". ڕیفراندۆم بابەتێكی نیشتیمانییە و نابێت بكرێت بە موڵكی هیچ كەس و لایەنێك و بۆ مەرامی حزبی و بانگەشەی هەڵبژاردن بەكاربهێنرێت، و ناكرێت و نابێت هەردوو بەرەی "بەڵێ" و "نەخێر" یەكدی یان ئەو میدیایانەی بەدڵی ئەوان ناجوڵێنەوە بە ناپاكی نیشتیمانی و نەتەوەیی تۆمەتباربكەن. لە پرۆسەی ڕاپرسیدا، ئەرك و ڕۆڵی میدیا بریتییە لەپێدانی بەرچاو ڕوونی و زانیاری و هەواڵ و شرۆڤەی ڕاست و دروست، و شەن و كەوكردنی هەموو پێشهات و ئەنجامەكانی ڕاپرسییەكە بە ئەرێنی و نەرێنییەوە.

ئەوە ئیشی میدیای ڕاستگۆ و بێلایەن نییە، بەبێ لێكۆڵینەو هۆشدارییەكان لەخۆیانەوە هانی خەڵك بدەن، بەشداری لە پرۆسەی ڕیفراندۆمدا بكەن، چونكە خوانەخواستە دواتر لەئەگەری هەر كارەسات و ماڵوێرانی و شەڕ و برسێتییەكدا پشكی زۆری بەرپرسیارێتی مێژوویی بەر میدیاكان دەكەوێت.

بە هەمان شێوەش ئەوە ئەركی میدیا نییە بەبێ هیچ زەمینەیەكی جیۆپۆلۆتیكی و پشتبەستن بە داتا و زانیاری پشتڕاستكراوە- بەتایبەت ڕای تینك تانكە نێودەوڵەتییەكان- ڕاستەوخۆ و بۆ بەرژەوەندی حزبی خەڵك لە پشتگیری كردن و بەشداریكردن لە ڕیفراندۆمەكە سارددبكانەوە.

لەو پەرەگرافەی لەسەرەوە ئاماژەم پێكردووە، سەرۆكی حكومەتی هەرێم وشەكانی "ئاو" لەگەڵ "ئاش"ی بیرهێنامەوە كە جێگای تێڕامانی زۆرن.

بەمدواییانە كۆماری ئیسلامی ئێران ئاوی ڕووباری زێی بچووكی لە هەرێمی كوردستان گرتەوە و چەند رۆژێك شارۆچكەی قەڵادزێ و دەوروبەری بێ ئاو بوون. وەكو زۆربەی چاودێرانی سیاسی پێیان وایە ئێران كارتی ئاوی وەكو هەڕەشەیەكی سیاسی بەكارهێناوە لەدژی ڕاپرسی و جیابوونەوە لەعێراق، نەك پاساوی بەرهەمهێنانی كارەبا و شتی دیكە.

هەروەها ماوەیەك لەمەوبەر كاك عەبدولستار مەجید، وەزیری كشتوكاڵ و سەرچاوەكانی ئاوی كابینەی حكومەتەكەی بارزانی، بە ڕاشكاوی و بە ئاشكرا لە شاشەی تەلەفزیۆنەكانەوە ڕایگەیاند "ئێمە خاوەنی نان و ئاردی خۆمان نین" ! جەختیشیكردەوە سەرۆكایەتی ئەنجومەنی وەزیران وەڵامی پێشنیارێكی نادەنەوە بۆ كڕینەوەی گەنمی جوتیاران خۆمان، تا وەزارەت ئاشەكان بەگەڕبخاتەوە بۆئەوەی لەحاڵەتی گەمارۆی دەوڵەتانی دراوسێدا خاوەنی نانی خۆمان بین! دەستەواژەی "ناحەزانی كوردستان" ئەوەندە فراوان و لاستیكییە، دەتوانرێت هەموو ئەو میدیا و لایەن و كەسایەتیانە بگرێتەوە كە پێچەوانەی ئامانج و ئایدۆلۆژیاو ستراتیژی هێزێكی سیاسی دیاریكراو یان هێزە سیاسییەكان بیردەكەنەوە، و ناكرێت ئەگەر میدیا و نووسەران و رۆشنبیران بۆچوونێكی جیاوازیان هەبێت، تەخوین بكرێن.

بەڕێز سەرۆكی حكومەت دەتوانێت گارانتی بدات بە خەڵكی كوردستان كە لەدوای ئەنجامدانی ڕاپرسی و لەحاڵەتی سەپاندنی گەمارۆی ئابووریدا، حكومەتەكەی دەتوانێت ئاو و نان و سووتەمەنی و مووچە بۆ میللەت دابین بكات؟! دواجاریش جەماوەری خەڵك خۆی هۆشیارە و تێدەگات چی بژاردەیەك لەبەرژەوەندی كوردستان و ئێستاو نەوەكانی ئایندەدایە، و ڕۆژی 25ی ئەیلوول سندوقەكانی دەنگدان دەكەنە سەنگی مەحەك، و بڕیاری خۆیان دەدەن، بەڵام ئەگەر ڕاپرسییەكە بێ ساختەكاری و تۆماری ساختە بەڕێوەبچێت!

خه‌ڵك 



ئەركی میدیای پرۆفێشناڵ لایەنگریی نییە، بەڵام نابێت لە مەسەلە نیشتیمانی و نەتەوەیی و چارەنووسسازەكاندا هیچ ڕۆڵێكی نەبێت و كوێرانە دوای وتەی سیاسییەكان بكەوێت. نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان، لە چلەی ماتەمینی عەزیز محەممەد، سكرتێری پێشووتری حیزبی شیوعی عێراق كە ئێوارەی دوێنێ لە هەولێر بەڕێوەچوو، ڕایگەیاند " دەزگاكانی ڕاگەیاندن لە هەرێمی كوردستان ئەركێكی نیشتمانیی گەورەیان لەسەر شانە كە دەبێ بە گیانێكی بەرپرسانە، كوردستانییان هانبدەن و گرنگیی سەركەوتنی ریفڕاندۆمیان بۆ روونبكەنەوە. نابێت راگەیاندن خەڵك لە ریفراندۆم سارد بكاتەوە.

زۆر بەداخەوە هەندێك لە دەزگاكانی راگەیاندن لە هەرێمی كوردستان رۆڵێكی زۆر خراپ دەگێڕن و بەو كارەی خۆیان ئاو بە ئاشی ناحەزانی كوردستاندا دەكەن". ڕیفراندۆم بابەتێكی نیشتیمانییە و نابێت بكرێت بە موڵكی هیچ كەس و لایەنێك و بۆ مەرامی حزبی و بانگەشەی هەڵبژاردن بەكاربهێنرێت، و ناكرێت و نابێت هەردوو بەرەی "بەڵێ" و "نەخێر" یەكدی یان ئەو میدیایانەی بەدڵی ئەوان ناجوڵێنەوە بە ناپاكی نیشتیمانی و نەتەوەیی تۆمەتباربكەن. لە پرۆسەی ڕاپرسیدا، ئەرك و ڕۆڵی میدیا بریتییە لەپێدانی بەرچاو ڕوونی و زانیاری و هەواڵ و شرۆڤەی ڕاست و دروست، و شەن و كەوكردنی هەموو پێشهات و ئەنجامەكانی ڕاپرسییەكە بە ئەرێنی و نەرێنییەوە.

ئەوە ئیشی میدیای ڕاستگۆ و بێلایەن نییە، بەبێ لێكۆڵینەو هۆشدارییەكان لەخۆیانەوە هانی خەڵك بدەن، بەشداری لە پرۆسەی ڕیفراندۆمدا بكەن، چونكە خوانەخواستە دواتر لەئەگەری هەر كارەسات و ماڵوێرانی و شەڕ و برسێتییەكدا پشكی زۆری بەرپرسیارێتی مێژوویی بەر میدیاكان دەكەوێت.

بە هەمان شێوەش ئەوە ئەركی میدیا نییە بەبێ هیچ زەمینەیەكی جیۆپۆلۆتیكی و پشتبەستن بە داتا و زانیاری پشتڕاستكراوە- بەتایبەت ڕای تینك تانكە نێودەوڵەتییەكان- ڕاستەوخۆ و بۆ بەرژەوەندی حزبی خەڵك لە پشتگیری كردن و بەشداریكردن لە ڕیفراندۆمەكە سارددبكانەوە.

لەو پەرەگرافەی لەسەرەوە ئاماژەم پێكردووە، سەرۆكی حكومەتی هەرێم وشەكانی "ئاو" لەگەڵ "ئاش"ی بیرهێنامەوە كە جێگای تێڕامانی زۆرن.

بەمدواییانە كۆماری ئیسلامی ئێران ئاوی ڕووباری زێی بچووكی لە هەرێمی كوردستان گرتەوە و چەند رۆژێك شارۆچكەی قەڵادزێ و دەوروبەری بێ ئاو بوون. وەكو زۆربەی چاودێرانی سیاسی پێیان وایە ئێران كارتی ئاوی وەكو هەڕەشەیەكی سیاسی بەكارهێناوە لەدژی ڕاپرسی و جیابوونەوە لەعێراق، نەك پاساوی بەرهەمهێنانی كارەبا و شتی دیكە.

هەروەها ماوەیەك لەمەوبەر كاك عەبدولستار مەجید، وەزیری كشتوكاڵ و سەرچاوەكانی ئاوی كابینەی حكومەتەكەی بارزانی، بە ڕاشكاوی و بە ئاشكرا لە شاشەی تەلەفزیۆنەكانەوە ڕایگەیاند "ئێمە خاوەنی نان و ئاردی خۆمان نین" ! جەختیشیكردەوە سەرۆكایەتی ئەنجومەنی وەزیران وەڵامی پێشنیارێكی نادەنەوە بۆ كڕینەوەی گەنمی جوتیاران خۆمان، تا وەزارەت ئاشەكان بەگەڕبخاتەوە بۆئەوەی لەحاڵەتی گەمارۆی دەوڵەتانی دراوسێدا خاوەنی نانی خۆمان بین! دەستەواژەی "ناحەزانی كوردستان" ئەوەندە فراوان و لاستیكییە، دەتوانرێت هەموو ئەو میدیا و لایەن و كەسایەتیانە بگرێتەوە كە پێچەوانەی ئامانج و ئایدۆلۆژیاو ستراتیژی هێزێكی سیاسی دیاریكراو یان هێزە سیاسییەكان بیردەكەنەوە، و ناكرێت ئەگەر میدیا و نووسەران و رۆشنبیران بۆچوونێكی جیاوازیان هەبێت، تەخوین بكرێن.

بەڕێز سەرۆكی حكومەت دەتوانێت گارانتی بدات بە خەڵكی كوردستان كە لەدوای ئەنجامدانی ڕاپرسی و لەحاڵەتی سەپاندنی گەمارۆی ئابووریدا، حكومەتەكەی دەتوانێت ئاو و نان و سووتەمەنی و مووچە بۆ میللەت دابین بكات؟! دواجاریش جەماوەری خەڵك خۆی هۆشیارە و تێدەگات چی بژاردەیەك لەبەرژەوەندی كوردستان و ئێستاو نەوەكانی ئایندەدایە، و ڕۆژی 25ی ئەیلوول سندوقەكانی دەنگدان دەكەنە سەنگی مەحەك، و بڕیاری خۆیان دەدەن، بەڵام ئەگەر ڕاپرسییەكە بێ ساختەكاری و تۆماری ساختە بەڕێوەبچێت!

خةلَك 

AM:02:46:13/07/2017