سیستەمی بۆرژوازیەتی وەزیفی یەكێكە لە ئافاتە هەرەگەورەكان كەوا بەرۆكی فەرمانڕەوای میری گرتووەو پێ پاوەن و قۆرغ كراوە و لە بنەڕەتیشدا پاشخانی سیستەمێكی سەقەت و بێدادە كە لەلایەن حكوومەتی مەركەزەوە پلانڕێژی بۆ دانراوە بە هەمان ئالیەت و بە هەمان میكانیزم حكوومەتی هەرێم.
ئەم یاسا سەپێندراوانە جێبەجێ دەكەن، بە حوكمی ئەوەی كەوا بەشێكین لەو قەوارە دەستووریەی كەوا بۆمان دانراوە، هەیكەلی دامەزراوە فەرمییەكانمان بە بەراورد لەگەڵ حكوومەتی ناوەنددا لە رووی شكلی و كارگێڕیدا جیاوازیەكی ئەوتۆ بەدیناكرێ.
بەهۆی ئەم گێژنەیەشەوە هەرێم رووبەڕووی كۆمەڵێك تەحەدیات بۆتەوەو لەم دۆخە ناهەموارەشدا چی پێویستە بكرێ لە رووی یاساییەوە، ئایا هیچ كەلێنێك نییە لە ئاسۆی چارەسەر نزیكمان بكاتەوە؟ بێ گومان یاساناسان پێیانوایە بنچینەیەكی یاسایی هەیە (الچورات تبیح المحڤورات) ئەگەر هاتوو نمایندەكانی جێبەجێ بكرێ زۆر بەستەڵەك هەیە دەتوێنەوە و ئەوەی مەحزورە جێبەجێ نەكردنی یاسایە.
تەنها لە حاڵەتی زەروورەتدا رەوایە یاساكان وەكو خۆی نەكەوێتە بواری جێبەجێ كردن بەواتا لە بارودۆخی نائاسایی یاسای نائاسایی بوونی هەیە، لەم بارەیەوە بیردۆزی (القوە القاهرە یا النڤریە الگارئە) هەمان بیرۆكە دەهێنێتە كایەوە، بۆیە ئێستا دەكرێ بڵێین كات گونجاوە بۆ رەتكردنەوەی یاساو فەرمانەكانی مەركەز كاتێك كە دەنگی ناڕەزایی بەرز بۆتەوە و شەقام تووڕە بوونی لە چڵ و پۆپا نابێ بەو ستایلە سەقەتەی حوكمڕان حوكم بگێڕدرێ دەبێ پێداچوونەوە بە سەرجەم بازنە یاساییەكان بكرێ لە پێناو بەرژەوەندی باڵای وڵات. چونكە ئاشكرایە بزوێنەری هەموو شۆڕشێك لە جیهان هۆی هەڵگیرساندنی خراپی و ئاست نزمی باری دارایی بووە بۆتە هۆی راماڵینی سیستەمەكان كە خۆی لە ناعەدالەتی و نادادپەروەری و نایەكسانی دەبینێتەوە هەموو ئاراستەكان گلەیی و گازاندەكان بۆ كێیە بۆ حكوومەت و كاربەدەستانە پلە باڵاكانە.
ئەوەی مەبەستە كەسی یەكەمە جا وەزیر بێ یا پەرلەمانتار یا بەڕێوەبەری گشتی بێ، تەنانەت بەڕێوەبەرەكانیش بە پێی ئەو سیستەمە كۆمەڵێك ئیمتیازاتی مادی خەیاڵی بە پێی یاسا بۆیان فەراهەم كراوە، وەكو ئەوەی ئەوان لە هەسارەیەكی بەرز و جیاواز لە هەسارەی رەش و رووتی هەژاران دەركەوتوون و كەوتوونەتە خوارەوە بەبەخشینی ئۆتۆموبێڵی گرانبەها و بەنزینی بێ بەرامبەر و دروستبوونی ژیانێكی شاهانە لە ڤێلاو ئەپارتمان و ڤێلاكان و بەخشینی ئەرزەو ئیفاد بۆ گەشتوگوزار و دابین كردنی نەسرییە بۆ پڕكردنەوەی وەسڵی وەهمی و.. هتد.
ئاشكرایە ئەم ئیمتیازە خاسانە دەرەنجام بەرهەمی خوێنی شەهیدانە، بەڵام ! وای لە كەسی یەكەم كردووە خۆی بە فیرعەون ببینێ و فەرمانبەرانی ژێر دەستیشی بە كۆیلەو سەپانێكی سوكتۆم ببینێ! ئەوەی لەگەڵمە لەگەڵمە ئەوەی رەتی دەكەم دوژمنمە، ئەم شایستە داراییانە لە هیچ وڵاتێكی پێشكەوتوو بەو رەهاییە فەراهەم ناكرێ بۆ كەسی یەكەم، چ جا لە هەرێمێك كە لەڕووی نێودەوڵەتیدا كە بەنیمچە قەوارە دەیخوێننەوەو ئاڵای ناشەكێتەوە لەسەر باڵەخانەی نەتەوە یەكگرتووەكان، بۆیە زەروورە لەم قۆناغە هەستیارەدا لە پێناو بەرژەوەندی پرسە باڵاكانی وڵات چاوێك بەو یاسایەدابخشێنیینەوە هەتا زووە عەرشی ئەم فیرعەونە بچووكانە هەڵتەكێنین و بەرەو ئاسۆیەكی گەش هەنگاو بنێین.
خه‌بات