سروشتی بکەری سیاسی لە کوردستاندا دابەشبووە بەسەر دوو کارەکتەری ناکۆک و دژبەیەکدا. یەکەمیان بوونەورێکی نتم و بێدەنگە، نارۆشنە لەگەڵ خەڵک و رای گشتیدا، ئامادە نیە شتێک بۆ میدیا و دەنگدەرانی بدرکێنێت؛ بەڵام دووەمیان کارەکتەرێکی تەواو میدیایی و نمایشکارە، تا ئاستی تەهریج و خۆنواندن خوازیارە رووناکی لە خۆی بئاڵێنێت... لەنێوان ئەم دوو کارەکتەرەدا ژیانی سیاسی ئێمە هەندێک جار لە کۆمیدیایەکی بێمانا دەچێت، هەندێک جاریش لە لێواری کارەساتی راستەقینە نزیک دەکەوێتەوە کە قوربانیەکانی مرۆڤی راستەقینەن.
کارەکتەری یەکەم کۆبوونەوەی ژێربەژێر، دووقۆڵی و پێنج قۆڵی، لە ژوورە تاریک و ئوتێلە پێنج ئەستێرەکاندا دوور لە چاوی راگەیاندن، دوور لە چاودێریی رای گشتی ئەنجام دەدات... هەرچی کارەکتەری دووەمە تەنها لەو شوێنەدا ئامادەیە کە چاوی کامێرا ئامادەیە، مەیدانی چالاکی سیاسی وەک تەختی شانۆ دەبینێت، گرنگترین گۆشە ئەو گۆشەیەیە کە زۆرترین رووناکیی لەسەرە، ئیتر گۆشەی سەر تەختی شانۆی پەرلەمان و شوێنە فەرمیەکان بێت، یان مەیدانی مشتومڕەکانی راگەیاندن بێت، یان دەرفەتی دزەپێکردنی زانیاری و پۆستەکانی میدیای کۆمەڵایەتی بێت.
ئەڵبەتە وەرگرتنی بڕیاری کۆتایی، بڕیاری ململانێ یان رێکەوتنی سیاسی، بڕیاری سازش یان ئەو شتەی ناونراوە "سازان"، بەدەست بوونەورە سیاسییە نتم و بێدەنگەکانە، ئەوانەی کە هیچ مانایەکیان بۆ شەفافیەت و بەشداریپێکردنی دەنگدەر، تەنانەت بەشداریپێکردنی ئەندامانی حیزب و پەرلەمانیش نەهێشتۆتەوە. بوونەوەرە میدیاییەکانی سەر سەحنەی سیاسەتیش، کە لە کاتی توندبوونی ململانێدا یەکپارچە دەنگ و جووڵەن، لەکاتی سازان و سازشدا جگە لە پاساودانی ئەو بڕیارانەی، کە خۆیان دەستیان نەبووە لە دروستکردنیدا، کارێکی ئەوتۆیان نامێنێت.
کارەکتەری یەکەم، بەهێمنی و دوور لە چاوی کامێرا، لە خەمی ئاڵوگۆڕی بەرژەوەندی و رازیکردنی دەسەڵاتی سیاسی یان رکابەری سیاسیدایە. بەڵام کارەکتەری دووەم، بەئامانجی رازیکردنی خەڵکی ئاسایی، بە دەنگی بەرز پەلاماری رکابەرانی دەدات. لە راستیدا ئەگەر درۆیەک هەبێت، ئەگەر رووپاماییەک هەبێت، ئەوە هەردولا بەشدارن لە دروستکردنیدا، ئیتر رووپامایی بێت بۆ دەسەڵاتی سیاسی یان رووپامایی بێت بۆ خەڵکی ئاسایی، چونکە هەردووکیان دوو وێنەی یەک "رەزیلەت"ن کە گوزارشت لە هیپۆکراسی سیاسی و دووفاقیی سایکۆلۆجی دەکەن.
زیانەکانی سیاسەت:
هەرچەندە لەزۆر شوێنی تری دنیادا، تەنانەت لە وڵاتە پێشکەوتووەکانیشدا، کردەی سیاسی هەڵگری بڕێکی زۆری دووفاقییە و وەک "گەمەیەکی قێزەون" وەسف دەکرێت؛ بەڵام لە کەم شوێنی دنیا بەو جۆرەی لای ئێمە خەستبۆتەوە، لەوێندەر سیاسەت هەمیشە بە کایەکانی تری ژیانی ناسیاسی گەمارۆدەدرێت و سنووردار دەکرێت. بەپێچەوانەوە لە دنیای ئێمەدا سیاسەت گەمارۆی هەموو کایەکانی تری ژیانی داوە و بەئەندازەیەکی مەترسیدار خەستبۆتەوە، پەڕیوەتەوە بۆ کەسایەتی گشتی خەڵک، بۆ کایەی رۆشنبیری و ئاینی و فەزای میدیای کۆمەڵایەتی، پەلیهاویشتووە بۆ سەرجەم خانەکانی کۆمەڵگای کوردستان، چ لەناوخۆ و چ لە تاراوگە.
وەهمێکی گەورەیە گەر وابزانیت خەڵک لای ئێمە سیاسەت دەکەن و گەشە بە بەشداری سیاسی دەدەن. لە راستیدا ئەوە سیاسەتە کە خەڵکی لە هەموو رەهەندەکانی مرۆڤبوون داماڵیوەو کردوویەتییە هەویرێکی دەستی نوخبەی سیاسی. سیاسەتی کوردی بەو میکانیزمەی ئێستای تەنها ژیانی سیاسی بەڕێوە نابات؛ بەڵکو بزوێنەری ژیانی کۆمەڵایەتی، شێوازی بیرکردنەوەو نوسین، پەیوەندیی هاوڕێیەتی و کۆمەڵایەتیشە. هەموان بەشێکن لە چالاکی سیاسی، بەڵام لە راستیدا تەنها بەشداریپێکراوێکی پاسیڤن کە پێشوەخت رۆڵیان بۆ دیاریکراوە، چ وەک ئەکتەر، کۆمبارس، هاندەر، گەمژێنەر، گەمژێنراو، بینەری تاساو یان جەماوەری پێکاهەڵپژاو.
کۆمەڵگا لە رواڵەتدا بێزارە لە سیاسەت، مەنگ و بێباک دەردەکەوێت، بەڵام لەهەناویدا هەڵگری حەزێکی سادۆماسۆشی پەنهانە بۆ شەڕاینگێزیی سیاسی. عاشقە پاسیڤەکانی سیاسیەت، لە فەزایەکی سیخناخ بە شەڕانگێزیدا، دەشێت لە هەر چرکەیەکدا بەرگی فاشیزمی ئاینی، مەزهەبی، ناوچەگەری، حیزبی، دەستەگەریی، ئایدیۆلۆجی، خێڵەکی و پۆپۆلیستی بپۆشن. فاشیزم لە قۆناغی یەکەمیدا هەمیشە وەک دۆخی سایکۆپاتی سیاسی و نەخۆشیی کۆمەڵایەتی دەستەجەمعی دەردەکەوێت، پاشان لە قۆناغێکی تردا پەرەدەستێنێت و کەڵبەکانی بەڕوونی دەردەکەون. لە کۆمەڵگای ئێمەدا، لە بەشە واقعییەکەی و لە بەشە میدیاییە گریمانیەکەیدا، هەموو کەسە سیاسی و ناسیاسیەکان، هەموو بکەرە کۆمەڵایەتی و رۆشنبیری و ئاینیەکان، پێکەوە جەستەیەکی سیاسی شەڕانگێز دروستدەکەن، ئیتر خەریکە شوێنێک بۆ هەناسەدانی هیچ پەراوێزێکی ناسیاسی، تەنانەت سیاسی ناشەڕەنگێز، نامێنێتەوە.
لە ئێستادا ئەو بوونەورە سیاسییە جووتسەرە، لە کەشێکی سیخناخ بە نەخوێندەواریی میدیایی، لە هەوڵێ نمایشکردنی وێنەیەکی تازەی خۆیدایەتی. هەرچەندە پشتئەستوورە بە تەکنیکی دیجیتاڵ و نێوەندەکانی میدیایی سایبریی هاوچەرخ؛ بەڵام ئەمجارەش وەک هەمیشە لە هەوڵی گشتاندن و رەوایەتی بەخشیندایە بە شوناسە کۆنەکەی خۆی، لە هەوڵی چەندبارەکردنەوەی دیمەنەکانی درامایەکی پووچدایە، کە خوازیارە وەک دابڕان و چرکەساتی مێژوویی مانادار وێنابکرێن.
lvinpress