لەگەل دەركەوتن و پەیدابونی بزووتنەوەی چاپەمەنی لە جیهاندا، میللەتی كورد وەك میللەتانی تر، توانی لەو شۆرشە مەزنە میژوییەدا ئەسپی خۆی تاوبدات ، لەسەر دەستی رۆشنبیرو شۆرشگیری باكوری كوردستان (میقداد مدحت بەدرخان) لە (22/4/1898)ز ،یەكەم رۆژنامەی كوردی بەچاپ گەیاندو بڵاوی كردەوە بەناوی (كوردستان)،لەشاری قاهیرە.
هۆكاری ئاوارەیی نۆبەرەی دەرچوونی یەكەم رۆژنامەی كوردی، ئەوە هەل ومەرجی بارودۆخی سیاسی كوردستان بوو، لەژێر چەپۆكی داگیركراوی عوسمانیەكان، نەك نەبوون یان كەمی روناكبیرو نوسەر لەوبوارەدا، كە بەسەردەمیكی زۆر دژوارو سەخت ئەژماردەكریت بۆگەلی كورد، كە هیچ بواریك نەبوو بۆ بیرورایەكی ئازاد، وەك چۆن نوسەری میسری (خلیل صابات) ل17. كتیبی (الصحافەرسالە واستعدات وفن وعلم) ئاماژە بەوتەیەكی سوڵتان عەبدولحەمیدی دووەم لەدوای نەمانی دەسەڵاتی كە دەڵێت: (لو عدت الی یلدز لوچعت محرری الجرائد كلهم فی ێ‌تون كبریت)، كەسیك راو بۆچوونی وابیت گەر جاریكی ترجلەوی دەسەڵات بگریتەوە دەست لە كۆشكی یەلدز، كە كۆشكی سوڵتانەكان بووە لەئەستەنبول.
ئەوانەی كە رۆژنامە دەردەكەن هەمووی بكریتە ناو مادەی كبریتەوە. ئا لێرەوە بایەخی رۆژنامەنوسی كوردی دەردەكەویت.
سوڵتانی عوسمانی وەنەبیت هەروا بە ئاسانی رێگەی بە دەرچوونی رۆژنامەی كوردستان دابیت لەدەرەوەی كوردستان، توشی زۆر كێشەو گرفتی كردوە، رێگەی نەداوە بەردەوامی بەخۆیەوە ببینیت لەیەك شوێندا، "5”ژمارەی لە قاهیرەو لەژمارە”6”ەوە بۆ ژمارە”19” لە شاری جنیڤ ولە ژمارە "20”تا ژمارە”22” دیسانەوە لە قاهیرەو ژمارە "23”ی لە لەندەن وژمارە "25”تا "29”ی لە فوكلستۆن، ژمارەكانی "30”و”31”ی لە جنیڤ، هەر بۆیە تیگەیشتن لەبایەخی بزوتنەوەی چاپەمەنی لای میللەتی كورد زۆر جیاوازە بەراورد لەگەل میللەتانی ناوچەكە. تا ئیستاش زمانی خوێندن ورۆژنامەنوسی لەسەر زۆر شوینی خاكی كوردستان بەزمانی زگماكی دایك قەدەغەكراوە.
رۆژنامەی كوردستان ئاوینەی راستەقینەی كۆمەڵگەی كوردەواری بوو لەسەردەمەكەی خۆیدا، جگە لەوەی سەرچاوەیەكی باشی میژووی كوردە.سەرەرای گەشەكردنی ئامرازە جۆراو جۆرەكانی گەیاندن، رۆژنامە هەمیشە بایەخی خۆی دەبیت لە بواری رۆژنامەوانیدا، بەهۆكاری هەندێك تایبەتمەندیتی. دور لە دروشمی بریقەدار، تیگەیشتن بۆ رۆژنامە وەك خۆی، وەك لەسەر زمانی (جیفرسۆن)سەرۆكی پیشووتری ئەمەریكا دەڵێت” پێمخۆشە لە وڵاتێكدا بژیم كە رۆژنامەی هەبێ، ئەگەر قانونیشی نەبێ،بەڵام پێمخۆش نییە لە وڵاتیكدا بژیم كە قانونی هەبی، بەڵام رۆژنامەی نەبێ”.
هەر لە خۆرا نییە گەلی كورد لە سەردەمی شۆرش و شاخدا، رۆژنامە هەمیشە پێشەنگ و هۆكاریكی گرنگ بووە بۆ هۆشیاركردنەوەی جەماوەر. بەڵی رۆژنامەوانی كوردی بەچەندین قۆناغی جۆراوجۆر تیپەریووە، تابەم ئاستەی ئێستا گەیشتووە.
گەر بپرسین ئاخۆ یادی رۆژناگەری كوردی، ساڵانە تا چەند بۆتە مینبەرێك بۆگەیاندنی واتا راستەقینەكەی پەیامی راگەیاندن؟ یاخود توانراوە ئەو ئامانجەی كە میقداد بەدرخان بۆی تیكۆشاوەو بناغەی دانا وەك خۆی جێبەجیی بكریت؟ ..
كیشەی میدیای كوردی ئەوەیە كە بەشێوەیەكی سرشتی گەشەی خۆی نەكردوە، بەڵكو هەمیشە بەشیكی گرنگی ململانیكان بووە، واتە لادان بووە لە پەیامی بابەتیبوونی خۆی.
جێگەی سەرسورمانە بەهەموو مانا شەرمەزار یەكەی، دوای راپەرین شەهیدی رۆژنامەنوسی كورد لەسایەی دەسەڵاتی كوردیدا هەن!ئەی چۆنە رونتر بڵێین، لە وڵاتیكداین بی یاسا، جگە لە مەرەكەبی سەر كاغەزو، رۆژنامەش زۆر، وەك دێیەكی گەورەو ماڵێكی ویران.
هه‌واڵ نیوز